ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΤΕΓΗΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Το Διοικητικό Συμβούλιο της Φιλολογικής Στέγης Πειραιώς, με αφορμή τις εργασίες που εδώ και καιρό λαμβάνουν χώρα πέριξ του ταφικού μνημείου του Θεμιστοκλή στην Πειραϊκή, εκφράζει την έντονη ανησυχία του για την προστασία του μνημείου, το οποίο αποτελεί το σπουδαιότερο ορόσημο της ιστορικής μας πορείας στον Πειραιά. Η διάσωση, ανάδειξη και προβολή του συγκεκριμένου μνημείου δεν θα έπρεπε να είναι απλά και μόνο επιβεβλημένη από την ελληνική νομοθεσία, αλλά θα έπρεπε να προστατεύεται από την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά της UNESCO. Οποιαδήποτε παρέμβαση που οδηγεί στην υποβάθμιση του μνημείου αποτελεί πολιτιστικό έγκλημα. Αν υπάρχει Ευρώπη σήμερα το οφείλει στον Θεμιστοκλή όπως τα ιστορικά δεδομένα και η αρχαιολογική έρευνα έχουν πολλαπλώς καταδείξει. Το ταφικό μνημείο του ιδρυτή της πόλης του Πειραιά και ενός από τους σπουδαιότερους άνδρες της κλασικής μας αρχαιότητας είναι το μοναδικό που υπάρχει σήμερα, το μοναδικό που αναφέρεται στον θεμελιωτή της ναυτικής δύναμης, τον ιδρυτή της πόλης μας, τον εμπνευστή της θαλασσοκράτειρας Αθηναϊκής Δημοκρατίας, τον ναυμάχο του Αρτεμισίου, τον σωτήρα του ελληνικού και ευρωπαϊκού πολιτισμού, τον μέγα Θεμιστοκλή.
Ο τάφος του Θεμιστοκλή προϋποθέτει την ιστορική αξιοποίηση της περιοχής, το σεβασμό στο περιβάλλον όπως προϋποθέτει κάθε τόπος ύψιστου αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Το ταφικό μνημείο του Θεμιστοκλή αποτελεί τη σπουδαιότερη πολιτιστική κληρονομιά των Πειραιωτών και σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να γίνει διακριτή η διαφορά μεταξύ οικονομικής ανάπτυξης και ιστορικής αξιοποίησης μιας περιοχής. Είναι δύο έννοιες εκ διαμέτρου αντίθετες που δεν θα πρέπει να συγχέονται μεταξύ τους. Παράλληλα η θέση του ταφικού μνημείου που αποτελεί το συνδετικό κρίκο του παρελθόντος (Κονώνειο τείχος) με τη νεότερη Ελλάδα (Σχολή Ναυτικών Δοκίμων) θα πρέπει να παραμείνει αμετάβλητος και αδιαίρετος.
Το έμψυχο προσωπικό της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων το οποίο γαλουχήθηκε και συνεχίζει να γαλουχείται για περισσότερο από έναν αιώνα εμπνεόμενο από την στρατηγική ιδιοφυία του Θεμιστοκλή, αποτελεί στοιχείο μοναδικό, στοιχείο που καθαγιάζει τον τόπο και τον καθιστά μοναδικό κέντρο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομίας που θα μπορούσε να αναδειχθεί σε κέντρο Διεθνούς Ναυτικής Στρατηγικής και Διπλωματίας (Θεμιστόκλειον Στρατήγημα). Διότι ο Θεμιστοκλής υπήρξε ο μεγαλύτερος ναυμάχος της ιστορίας αλλά και ένας από τους καλύτερους διπλωμάτες που εμφανίστηκαν ποτέ στο ιστορικό προσκήνιο. Θεωρούμε όχι μόνο την προστασία, αλλά και την ανάδειξη και προβολή του ταφικού μνημείου στην Πειραϊκή ΕΠΙΒΕΒΛΗΜΕΝΗ.
Ο σεβασμός του μνημείου και του περιβάλλοντος χώρου του, η προσβασιμότητα των περιοίκων σε αυτό, η διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς με σκοπό την κληροδότησή της στις επόμενες γενιές θα πρέπει να αποτελεί μέριμνα όλων των κατοίκων που αγαπούν και σέβονται τον τόπο τους.
Εξάλλου η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων δεν έχει συμπεριλάβει ακτομηχανική μελέτη προκειμένου να αναδειχτεί το ενδεχόμενο ή μη των πιθανών αλλοιώσεων στην ιστορική ακτογραμμή, η επίπτωση του κυματισμού επί των μνημείων, οι κίνδυνοι πρόκλησης σπηλαίωσης και καταστροφής της ιστορικής ακτογραμμής και του Κονώνειου τείχους. Το τοπίο της Πειραϊκής σύμφωνα με το Άρθρο 22 «Αττικό Τοπίο» του ΡΣΑ αναγνωρίζεται ως «τοπίο προτεραιότητας» για το οποίο απαιτείται να εκπονηθούν ειδικές μελέτες οι οποίες δεν έχουν προβλεφθεί. Ο μνημειακός ιστορικός χώρος της Πειραϊκής ο οποίος συνθέτει μια λειτουργική ενότητα με το Κονώνειο τείχος , το Ταφικό μνημείο του Θεμιστοκλή, τη γειτνίαση με τα στενά της Σαλαμίνας και της Ψυτάλλειας απειλείται με αλλοίωση και καταστροφή και μαζί με αυτά απειλείται η ιστορική μας μνήμη και η πολιτιστική μας ταυτότητα.
Κατόπιν αυτών ύστερα από τηλεδιάσκεψη των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου που πραγματοποιήθηκε σήμερα 13 Ιανουαρίου 2020 και ώρα 10.00 εκδόθηκε το παρακάτω ΨΗΦΙΣΜΑ με το οποίο:
Απαιτούμε να μη συνεχιστούν οι εργασίες λιμενικών έργων στην Πειραϊκή οι οποίες θέτουν σε κίνδυνο το φυσικό περιβάλλον και την πολιτιστική μας κληρονομιά. Αυτά τα ζωτικής σημασίας αγαθά μπορούν να διασφαλιστούν μόνο μετά την εκπόνηση ακτομηχανικής μελέτης για την προστασία του μνημειακού χώρου όπως και ειδικής μελέτης για το τοπίο προτεραιότητας που είναι η Πειραϊκή.
Η Φιλολογική Στέγη Πειραιώς όπως κάνει 90 χρόνια αδιάκοπα, από το 1930 μέχρι και σήμερα, ενδιαφέρεται αποκλειστικά και μόνο για την ιστορία και τον πολιτισμό της πόλης μας και μένει σταθερά αδιάβλητη και αμετακίνητη στις θέσεις της χωρίς να εμπλέκεται σε θέματα που αφορούν έργα οικονομικής ή άλλη δραστηριότητας
“Αν μπορούσαμε να αναγνωρίσουμε αυτόν ως τον τάφο του μεγάλου ανθρώπου, με την ενεργητική του δύναμη, και την επιβλητική ιδιοφυΐα, του Θεμιστοκλή, θα ήταν ένα από τα πιο ενδιαφέροντα μνημεία στην Ελλάδα. Και ποια τοποθεσία θα μπορούσε να είναι πιο κατάλληλη για την υποδοχή, από την ίδια ακτή που είχε δει τον θρίαμβο του;”(Edward Dodwell)
Πειραιάς, 13 Ιανουαρίου 2020
Ο Πρόεδρος
ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΜΙΛΕΣΗΣ
Η Γενική Γραμματέας
ΣΟΦΙΑ ΣΠΥΡΟΥ
ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΖΩΡΤΖΟΣ, ΠΕΤΡΟΣ ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΒΑΡΟΥΧΑΣ, ΓΕΩΡΓΙΑ ΓΙΑΝΝΙΟΥ, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΔΡΙΤΣΑΚΟΣ, ΠΕΤΡΟΣ ΨΑΡΡΑΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΡΗΤΙΚΟΣ, ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΤΖΩΡΤΖΑΚΑΚΗ, ΝΙΚΟΣ ΜΑΡΓΑΡΩΝΗΣ